STUW logo

DOCUMENTEN BIBLIOTHEEK

Leeswijzer: Op deze pagina bieden wij publicaties rond het thema ontwikkeling van DTP - dammen in zee. De documenten zijn gerubriceerd in de volgende categorien:

  1. Natuurkundige onderbouwing van dynamic tidal power (DTP)
  2. Systeem integratie in het Grid
  3. Opslag van stroom
  4. Maak- en marktprijzen energie
  5. Ecologie, morfologie
  6. Kosten baten van stakeholders in relatie tot postie van dammen
  7. Turbine technology

  8. Damconstructie

    Systeemintegratie van hernieuwbare stroom (RES) in het grid

Powerdammen produceren afhankelijk van positie en lengte 25 - 60 miljard kWh per jaar aan elektriciteit. Deze hoeveelheid moet ingepast worden in het openbare net. Diverse partijen zijn daartoe integratiepartner met TenneT als primus interparis.
Als eerste moet de aansluiting op het grid worden gerealiseerd. Dammen worden uitgevoerd met opslag. Daardoor worden de af te voeren vermogens verlaagd tot 30% van het piekvermogen. Dat verlaagt de kosten aanzienlijk voor de aansluiting op land en op zee.

Een dam met een vermogen van 13 GigaWatt produceert net zoveel elektriciteit als 1.000 windturbines op zee. Dammen hebben slechts één aansluiting naar het Grid. Voor de windturbines zijn honderden kilometers kabels nodig voor alle separate aansluitingen. Aansluitkosten van dammen op zee zijn daarom een factor 50 goedkoper. Nog goedkoper zijn dammen rechtstreeks aan de kust: een factor 100 minder dan vergelijkbaar wind-vermogen.

  1. De regelbaarheid van elektriciteitscentrales, TU-delft 2009, Prof. Dr. ir Margot Wijnen, Dr.ir. Laurens de Vries et al
    DTP zal geintegreerd moeten worden in het elektriciteit systeem in ons land. Aan de producenten van stroom (operators in het jargon) worden eisen gesteld. De complexiteit van het systeemmangement neemt toe met de komst van de renewabes, waar ook DTP onder geschaard wordt. Temeer omdat RES (nu nog) wettelijk voorrang krijgt op hun fossiele kolen en gas collega's.
    Naarmate er meer zon en wind energie deel uit maakt van de energiemix wordt de hunkering steeds groter naar variabel op afroep beschikbaar beschikbaar CO2-vrij, betaalbaar vermogen;- dit om de productiegaten op te kunnen vuulen van zon en wind. Powerdammen kunnen netbeheerders dergelijk vermogen leveren. Powerdammen zijn gesphikt om grote oplsagsystemen goedkoop te herbergen. Daarmee zijn powerdammen een ideale transitie partner voor windmolens op zee.

  2. Schade overeenkomst Tennet en Windproducenten op zee
    Door onderhoud verliezen turbines 5% van hun productie. Vermogen dat op het Grid op land niet kan worden verwerkt wordt niet vergoed. Curltailment daardoor tenminste 5%.

  3. Effecten ontwerp klimaatakkoord op het eectriciteitssysteeem PBL 2019
    Uitgangspunten waarop beleid is gestoeld, prijs prognose, waterstof inzet, ontwikkeling wind en zon, prijzen van wind en zon - vollasturen. Uitleg van het planningsmodel Competes.

  4. Review of energy transition scenario studies of the Netherlands up to 2050 Jos Sijm et.al. TNO 2020
    De scenariostudies die in dit rapport worden besproken, laten een grote diversiteit zien in termen van het algemene karakter en de aanpak van deze studies, hun reikwijdte en focus, evenals de onderliggende aannames van deze studies. Hoewel sommige onderzoeken een nogal generiek, kwalitatief of zeer 'visionair' karakter hebben, volgen andere onderzoeken een meer specifieke, gedetailleerde, kwantitatieve modelleringsaanpak. Bovendien, terwijl de meeste (model) studies een soort simulatiebenadering lijken te gebruiken (gebaseerd op een bepaalde maatschappelijke visie of verondersteld toekomstscenario), passen slechts enkele studies een optimalisatie - oftewel kostenminimalisatie - benadering toe.

  5. Focus op kosten van wind opzee rekenkamer 2018
    De rekenamer onderzoekt de prijsdaling van wind op zee en de systeemkosten. Hieruit blijkt dat de aansluiting 2,5 cent per kWh extra kost voor de bestaande parken. Voor nieuwe aansluitingen verwacht Tennet 1,5 cent per kWh. Deze kosten worden verrekend als maatschappelijke kosten. Boven de 10 GW zal het net verzwaard moeten worden. Niuewe parken zullen het zonder SDE+ doen naar verwachtng; hierop worden tenders uitgeschreven.

  6. Sijm, J. et al., 2017. The demand for flexibility of the power system in the Netherlands, 2015-2050.
    Dit rapport geeft een samenvatting van de aanpak, belangrijkste bevindingen en key berichten van het FLEXNET-project. De algemene doelstelling van het FLEXNET-project was om analyse van vraag en aanbod van flexibiliteit in het elektriciteitssysteem van Nederland tot 2050 op zowel nationaal als regionaal niveau. Het huidige rapport is gebaseerd op de samenvattingen van de drie uitgebreide achtergrondrapporten van FLEXNET, die elk een van de de drie fasen van het project. Deze fasen omvatten:

    • (i) de vraag naar flexibiliteit (fase 1),
    • (ii) het aanbod van flexibiliteit (fase 2), en
    • (iii) maatschappelijk kader om af te wisselen netversterkingen versus inzet van flexibiliteit (fase 3).

  7. Maatschappelijke kosten en baten van Intelligente Netten CE Delft 2013
    CE Delft heeft samen met KEMA de MKBA-methodiek toegepast waarmee voor enkele energiescenario’s de grootschalige implementatie van intelligente netten is doorgerekend.
    Maatschappelijke Kosten-BatenAnalyse (MKBA)
    MKBA

    • Intelligente netten zijn noodzakelijk in de energietransistie. Studie laat zien dat centrale opslag voordelen biedt:
      • Vermeden netinvesteringen
      • Vermeden netverliezen
      • Vermeden investeringen centraal productiepark
      • Vermeden investeringen grootschalige opslag
      • Efficiënter gebruik centraal productiepark
      • Additionele energiebesparing
      • Vermindering onbalans.

  8. A Market Based Transmission Planning for HVDC Grid - Case Study of the North Sea - 2013
    De opslag van duurzame elektrische energie bleek een populair thema. Dit kan een fundamenteel probleem oplossen, dat een duurzame energievoorziening in de weg staat. Onze energievoorziening wordt voor een groot deel afhankelijk van zon en wind. Maar als deze elementen niet aanwezig zijn, wil men ook stroom verbruiken. In plaats van energieopslag, verkopen de Noren veel duurzame elektriciteit aan landen en importeren ze energie wanneer een tekort in Noorwegen ontstaat. Op die manier creëer je een soort virtuele opslag”, aldus Prof. Van der Meijden - principal adviseur en systeem architect Tennet.

  9. Is a 100% renewable European power system feasible by 2050? - Machted v.d. Broek et. al. - 2018
    Het Copernicus instituut heeft een studie gemaakt met als Titel: is 100% duurzame energie in 2050 te realiseren in de vraag en aanbod Curve in Europa? Het antwoord is ja, maar dan moeten we overcapaciteit realiseren en de prijzen zullen circa 30% gaan stijgen. Wel leunen we dan stevig op Biomassa en Biogas.

  10. Congestiebeheersing door Tennet
    Tennet volgt en voorspelt de pieken en productiegaten van RES en stuurt daarmee via het Merit Order Biedsysteem de markt.

  11. Huur van de bodem op zee voor kabels en andere infra - Rijksoverheid 2018
    HUUROVEREENKOMST VOOR KABELS, BUISLEIDINGEN, MANTELBUIZEN EN/OF BIJKOMENDE WERKEN.

  12. Opstalrecht voor installaties op zee - Rijkoverheid 2018
    Voorbeeld contracten voor de windparken Hollandse kust Kavel 3 en 4.

  13. AGC systeem in turbines (Nrel) - 2014
    Deze voorziening (automatic generation controle) zorgt voor stabiele levering aan het net.

  14. Kosten indicatie van kabels in zee voor dammen en windmolens.
    Windturbines in open zee hebben aansluiting nodig met kabels die ingegraven zijn in de zeebodem. Dammen aan de kust hebben deze niet nodig.
    Voor een windmolenpark met 1.000 windturbines zijn de aansluitkosten op het grid circa 3 miljard Euro. Voor een dam in zee met de dezelfe productie capaciteit kost de aansluiting circa 300 miljoen Euro. Voor een dam met dezelfde productie capaciteit aan de kust zijn de aansluitkosten circa 150 miljoen Euro.

    studie aansluiting
    Schema van aansluiting van een 13 GW powerdam in zee naar de wal. De dam heeft eigen opslag, waardoor de piekbelasting is verdwenen en plaatstgemaakt heeft voor een baseload-belasting van 4 GW.

  15. Transport van electriciteit over zee TU Delf- Adriaan Hammoutene - 2008

  16. Plexos network assessmenttool

  17. Pumped Hydroeletric as bacup for Wind 2035 UK

  18. Energy Exemplar - Software voor het optimaiseren van de electriciteit markt met RES en opslag scenario's rekening houdend met marktprijzen en marktspelregels
    PLEXOS has kept pace with disruptive and innovative advancements in energy storage, smart grids and electric vehicles. Real-world detail captured in sub-hourly simulations will provide insights into a low-carbon future, as back-up generation steps in to fill the gaps left behind from intermittency.

Features include:

  • Various autoregressive sampling models for wind speed, solar radiation and natural inflows
  • Sub-hourly modeling – down to the 1 second level – to represent intermittent generation
  • Multi-commodity optimization by integrating multiple models
  • Co-optimize energy and ancillary services with renewables
  • Interleaved simulation for optimizing unit commitment and economic dispatch of Day-Ahead and Real-Time markets
  • Stochastic simulation for modeling uncertainties using Monte Carlo simulation or stochastic optimization
  • Represent detailed real-world technical constraints
  • Run simulations with forecast and actual data streams

``