Commissie Fondswerving

Omdat financiering voorwaarde is voor vervolgstappen zal er speciale actie nodig zijn. We stellen voor daar een commissie voor in te stellen met de volgende samenstelling:

- Penningmeester René Westerink RA
- Overheid topsector water (Annemieke Nijhof/ EZK)
- mr. Onno van der Kuip (subsidie- en financieringsexpert)
- eventueel Bas van Kalshoven (financieringsexpert Deutsche Bank)
- Guido Hoek en Roy Ellenbroek

Er komt op korte termijn een gesprek met:

Wouter Bos beoogd fondsbeheerder NL-Invest (doelstelling een vorm van garantstelling, waardoor banken willen financieren) Tineke legt contact.

Met Diederik Samson rechterhand klimaatmaatregelen van Frans Timmermans (doelstelling EU subsidies) gesprek op 31 okt gepland

Met Mona Keizer (portefeuille innovatie en klimaat); Tineke legt contact

Met Wilko Schuijff, manager Sourcing & Pricing van Eneco Energy Trade

Het project dat moet leiden tot tenderrijpheid van de eerste DTP dam in de Noordzee, is opgedeeld in fasen met hoofdlijnen van financieringsbegroting in onderstaande tabel.

Details van de begroting

Infografic tijdpad van project

Voor het DTP project beschouwen wij de volgende financieringsvormen:

1. Subsidies
2. Grants
3. Leningen
4. Participaties

Er bestaan vele subsidies waar DTP mogelijk voor in aanmerking kan komen. We hebben deze laten onderzoeken door een specialist op dat gebied.

Projectsubsidies

Subsidies dekken altijd maar een deel van de kosten (40 - 80%) en er moet in de projectaanvraag helder gemaakt worden waar de overige financiering vandaan komt: zie de mogelijkheden in bijgevoegde subsidiescan. Zodra de Stichting staat ingeschreven worden aanvragen ingediend i.s.m. subsidie-expert mr. Onno van de Kuip.

Gesprekken met de subsidieverstrekkende instanties door Guido Hoek en Roy Ellenbroek hebben het volgende inzicht opgeleverd:

• Subsidies worden verstrekt als er zicht is op realisatie
• De eerste financiering, die gevraagd wordt € 10 - € 12 miljoen, staat niet in verhouding met de volgende processtap van realisatie (20 - 30 miljard Euro)
• Omdat de het vervolg als problematisch wordt ervaren, bestaat er nauwelijks animo voor medewerking aan de startfinanciering
• Aan de stichting DTP Netherlands wordt gevraagd tussenstappen te ontwerpen

Memo financiering van ontwikkelingstraject door Guido Hoek

Productie subsidies

De subsidie duurzame energie (SDE) is ontworpen voor wind, zon, water bio massa en meer. Voor projecten als powerdammen voorziet de regeling in een exploratiesubsidie van netto 3 - 4 Eurocent per kWh. In de uitvraagrondes wordt een planperiode van 15 jaar regelmatig circa € 5 miljard toegewezen. Een subsidie van 3 cent per kWh voor een dam met een productie van 30 miljard kWh leidt tot een staatsverplichting van 15 x € 0,03 x 30 miljard = 13,5 miljard Euro. Dit houdt in, dat subsidies voor dammen niet via de reguliere procedures zal kunnen worden aangevraagd. In een separate afspraak met de minster zal een dergelijke subsidie tot stand moeten komen;- hiervoor zal ook ongetwijfeld een kamermeerderheid vereist zijn.

Routekaart Energie uit water 2020

Met ministerie van EZK heeft TNO opdracht gegeven een “routekaart voor energie uit water” vast stellen. Hierbij wordt vastgesteld:

• Welke bijdrage kan een bepaalde technologie leveren in de energietransitie?
• Wat is de marktpositie van de technologie in de markt;- is de LCOE voldoende competitief op de APX Endes markt;- in welke mate kan het aanbod de vraag volgen?
• In welke mate heeft de technologie de eigenschap van CO₂-vrij flexibel inzetbaar vermogen?
• Welke exportmogelijkheden heeft de technologie?

In juni en augustus van het jaar 2020 worden er werkconferenties met de stakeholders gehouden, waaronder initiatiefnemers uit het bedrijfsleven. De routekaart wordt in het najaar van 2020 aangeboden aan de Minister, waarmee deze instrumenten heeft om beleidsruimte en -ondersteuning te definiëren voor de afzonderlijke technologieën.

Er bestaan vele fondsen die grants verschaffen. Geld bestemd voor een goed doel. DTP heeft de potentie in zich om wereldwijd 1.500 - 2.000 GW aan vermogen te leveren dat vertegenwoordigt 23 tot 30% van groene elektriciteitsvoorziening voor de gehele wereld. En dat als baseload voor een redelijke prijs.

In de komende periode gaan we op zoek naar fondsen die specifiek op schone energie gericht zijn.

Actie: Walraven/ Westerink/ Huizinga

Zou bijvoorbeeld: Mickey Huibregtsen voormalig topman McKinsey ons aan tafel kunnen krijgen bij Bill Gates.
Wie bij kan bij buitenlandse zaken een introductie verzorgen bij de top van de Bill Gates Foundation.

Welke fondsen zijn nog meer kansrijk? Wie gaat dat uitzoeken?

Leningen zijn mogelijk als de financier zekerheid heeft over de terugbetaling. Voor DTP geldt dat het project leidt tot een uitgewerkt program, waarmee tenders kunnen worden uitgebracht door onze overheid. Het projectresultaat heeft daarmee een marktwaarde. En daardoor terugbetalingsmogelijkhden. Er zijn twee trajecten denkbaar.

1. De overheid gaat de dammen bouwen als strategische infrastructuur voor onze elektriciteitsvoorziening. De exploitatie wordt uitbesteed. In dat geval zal de overheid de Stichting moeten remunereren.

2, De overheid schrijft tenders uit en gebruikt de verzamelde inzichten van de stichting in haar tender procedure, de overheid remunereert de Stichting. Ook inschrijvende partijen zullen geld over hebben voor de inzichten die de stichting heeft verzameld.

Het is dus de zaak om afspraken met bewindspersonen te kunnen maken om overheidsgaranties te krijgen.

NL-Invest moet nog behandeld worden in de eerste kamer voor dat het fonds operationeel wordt. Desalniettemin nu reeds met het Fonds i.o. praten. (wie regelt gesprek met Wouter Bos?)

Rabo Renewables heeft interesse getoond. We kunnen verder als er een staatsgarantie op terugbetaling komt;- dat kan via NL-Invest)

Kansrijke (bewind) personen en de boodschap

Kernboodschappen:

• In de transitiemix moet DTP een prominente plaats krijgen (wie gaat dat regelen?)
• DTP zorgt voor lagere congestiekosten en is per saldo goedkoper, dus lagere lasten voor overheid en burgers
• Ook Europees moet DTP een pijler worden voor duurzame energie

Erik Wiebes - minister economische zaken en klimaat
Wopke Hoekstra - minister van financieren.
Mona Keizer - portefeuille innovatie en klimaat als staatssecretaris economische zaken en klimaat
Wouter Bos - Directie NL-Invest en rechter hand van Frans Timmer (Europees geld voor DTP)


Actie: De mensen met politiek invloed in ons midden Tineke Huizinga/ Annemieke Nijhof/ Meindert Smallenbroek

a. Wat moet gebeuren om aan tafel te komen
b. Welk bewijsvoering / plan van aanpak moet geleverd worden
c. Wat is het voordeel vanuit de taak voor elk van de bewindspersonen

Private partijen/ bedrijven
Private partijen participeren indien er zicht is op business waar de participaties mee terugverdiend kunnen worden. Omdat DTP in een tender procedure zal worden aanbesteed, dan wel gegund wordt, kunnen bedrijven op voorhand geen zekerheid hebben dat hun investeringen kunnen worden terugverdiend. Participaties van bedrijven ligt dus niet voor de hand voor DTP dammen als geheel.

Wel zijn er mogelijkheden voor de ontwikkeling van onderdelen en advies- en ontwerpbureau’s. Immers door de ontwikkeling van onderdelen en adviezen die ook in andere markten afgezet kunnen worden concurrentie voordeel bereiken door beter een prijs/prestatie verhouding. Voor advies en ontwerpbureau’s geldt of een verdieping van inzichten voor nieuwe markten

Innovatietrajecten voor de ontwikkeling van dammen in zee

• Tesla, Batterijen voor grote opslagsystemen; target prijs < € 50 per kWh
• Volkswagen, Batterijen voor grote opslagsystemen; target prijs < € 50 per kWh
• Pentair/Nijhuis in samenwerking met Siemens, Turbines nu € 1.500 per KW straks € 600 per KW
• Boskalis /SIF, De logistiek van dammen bouwen in zee, levert de know-how om bij tenders de preferent supplier te worden
• Bouw dammen met afvalplastic in plaats van beton
• ..

Verder te concipiëren door projectbureau in samenwerking met innovatiepartners

Advies en ontwerpbureaus
In principe leven deze bureaus van het principe uurtje/ factuurtje. Voor deze bureaus is het zaak om mooie opdrachten binnen te hengelen. Dat gebeurt op grond van materie deskundigheid en op dat gebied opgebouwde reputatie.

Actie: Nader uit te werken door taskforce met netwerk, deskundigheid

Taakorganisaties
Een andere kansrijke optie is participaties van taakorganisaties waarbij DTP aantoonbaar synergie oplevert. Twee organisaties komen daarvoor in beeld:

1. Rijkswaterstaat heeft als taak ons land te beschermen tegen de zee. Dammen in zee kunnen de belasting op de kust beperken, mits goed gepositioneerd. Daarnaast veroorzaken dammen aan ander sedimentatie patroon. Onderzoek naar sedimentatie management met onder meer als doel om een nieuwe wijze van zandwinning te ontwikkelen.
In het kader van het validatie onderzoek zou Rijkswaterstaat gefundeerd een bijdrage kunnen en moeten leveren

Actie: Jan Hendrik Dronkers en Harold van Waveren in verleg met Tineke.

2. Tennet heeft als taak de duurzame transitie te faciliteren. Windmolens en Zonneweides leveren stroom met pieken en productiegaten. Dat levert grote congestieproblemen op. De opslag problematiek is daarbij een kernprobleem. Tennet is verantwoordelijk om de opslag oplossingen te vinden en te implementeren. Doordat in een enkele dam (afhankelijk va lengte en positie) voor 10 - 15 miljoen kWh aan opslagcapaciteit verwerkt is ligt het voor de hand voor Tennet om met DTP-Netherlands samen te werken. Dit om gezamenlijk de beste oplossingen in prijs/prestatie te vinden voor opslagsystemen..

Een tweede reden voor Tennet om DTP dammen toe te juichen is dat de stroom uit dammen een baseload vormt. Daarmee wordt het mogelijk kolencentrales af te schakelen. Bovendien Is de stroom van DTP dammen inpasbaar zonder extra congestiekosten. Dit i.t.t. wind- en zonnestroom;- die stroom levert een congestieproblemen op en kan feitelijk beter direct aangewend worden om waterstof te produceren. Zie ook:

Tennet moet overtuigd worden om partner te worden in de ontwikkeling van dammen met opslagfaciliteit in de dam.

Actie: Walther Walraven zal eerst met Prof Mart van der Meijden persoonlijk adviseur Manon van de Beek inzake systeemintegratie spreken over de synergie van dammen met opslag voor Tennet. We krijgen een goede introductie vanuit de netbeheerderswereld. Tineke Huizinga regelt een afspraak en bepaalt de regie. Walther Walraven/ bereidt voorstel voor tot samenwerking op hoofdlijnen.

- formuleren wat we concreet willen bereiken
- eerst een informeel gesprek
- daarna een inhoudelijk overleg met materie deskundigen

Participaties van investeringsfondsen/ private investors
In principe stappen dergelijke partijen mee als deze mede-eigenaar worden en daarna zicht krijgen op rendement uit de investering.
Dat houdt tevens in dat de regie ook grotendeels in handen komt van deze partijen. Na de validatiefase, waarin onomstotelijk bewijs is geleverd dat dammen zeer veel stroom producten tegen een goede marktprijs. Zullen partijen ons mogelijk spontaan gaan benaderen.
Financiering van de validatiefase is daarom cruciaal.